Welk computerscherm kopen?

Er zijn veel monitoren op de markt, met prijzen van net onder honderd euro tot ver over duizend euro. Dat prijsververloop heeft bijna volledig te maken met technische verschillen en een toenemende beeldkwaliteit. Al bij al is een computerscherm een functioneel product waarbij je letterlijk betaalt voor wat je ziet.

Een monitor van 100 euro is op meerdere vlakken anders dan pakweg een monitor van 400 euro. Maar dat heeft niet enkel met een beter beeld te maken. Een gamemonitor bijvoorbeeld, is beter in bepaalde zaken dan een computerscherm bedoeld voor kantoorwerk. Ook wie foto’s of video’s wil bewerken, heeft zijn eigen eisen die beter vervuld worden door geschikte schermen.

Laat je budget toe om een monitor aan te schaffen uit de middenklasse van 300 tot 1.000 euro? Dan kun je kiezen uit computerschermen met een zeer goede beeldkwaliteit en meer mogelijkheden. Resoluties van Full HD tot 4K zijn mogelijk. Ook de afwerking is beter. Schermranden zijn bijvoorbeeld kleiner en de voeten dunner, waardoor een monitor minder plaats inneemt en je er makkelijk twee naast elkaar plaatst. Je vindt hier ook ondersteuning voor speciale gamefuncties voor vloeiende spelbeelden.

Het juiste type

Kies een monitor in functie van waarvoor je hem wil gebruiken. Een monitor voor fotobewerking moet nu eenmaal sterk zijn in andere zaken dan een computerscherm voor gaming. Voor fotografie zijn natuurlijk kleuren heel belangrijk, terwijl gamers graag een scherm hebben dat snel reageert en bewegingen vloeiend toont. Kleuren en contrast zijn ook belangrijk voor kantoorwerk, maar je wilt vooral een scherp beeld. Dat laatste wordt bepaald door de resolutie (het aantal beeldpuntjes horizontaal x verticaal).

Formaat

Het juiste formaat kiezen is even belangrijk, want de grootte heeft een grote invloed op de prijs en het kijkcomfort. Als je op ongeveer anderhalve meter van het scherm zit, is een schermdiagonaal (de lijn tussen de twee hoeken die tegenover elkaar liggen) van 24 tot 27 inch heel aangenaam om op te werken. Kleiner kan ook, maar maakt het moeilijker om meerdere vensters tegelijkertijd te zien. Grotere formaten, zoals 32 inch, zijn handig voor beeldbewerking en het werken in apps met veel deelvensters. Gaming is bovendien meeslepender op een grotere monitor. Je kunt trouwens perfect een computerscherm gebruiken voor een PS4, Xbox of andere spelconsole. Aansluiten doe je dan via een HDMI-kabel.

Extra’s

Het is interessant om na te gaan welke extra functies je nodig hebt. Zoals speakers, zodat je het geluid van een computer beter hoort. Ook handig zijn computerschermen met een USB-hub, zodat je snel een geheugenstick kunt insteken of een mobiel apparaat opladen.

Comfort

Sommige computerschermen bezitten comfortfuncties, zoals een blauw lichtfilter en een helderheid die zich aanpast aan het omgevingslicht. Beide functies ontlasten de ogen. Betere monitors kun je ook beter instellen.

Resolutie

De meeste monitoren tonen een Full HD-resolutie, maar je hebt eveneens 4K-schermen. Die worden ook wel eens Quad HD-schermen genoemd. Maar wat betekent dit juist? De resolutie verwijst naar het aantal puntjes op het scherm, uitgedrukt in het aantal pixels horizontaal x verticaal. Full HD is 1.920 x 1.080, Quad HD-scherm tonen vier keer meer (3.840 x 2.160). Concreet wil dat zeggen dat de puntjes bij een 4K-scherm kleiner zijn, waardoor ons oog ze moeilijker kan onderscheiden als aparte puntjes. Hierdoor lijkt het beeld scherper.

Beeldverhouding

De meeste schermen hebben een beeldverhouding van 16:9, wat wil zeggen dat een scherm van pakweg 16 centimeter breed 9 centimeter hoog zal zijn. Dit is een fictief voorbeeld voor een kleine monitor. Een 24-inch scherm bijvoorbeeld, meet 53,1 cm breed en 29,9 cm hoog. Sommige schermen wijken lichtjes af en zijn 16:10. Ze ogen dus iets vierkantiger. Nieuwer zijn ultrabrede (ultrawide) monitoren met een beeldverhouding van 21:9 of 3:1. Een 24-inch ultrabrede monitor meet 61 cm breed en 24 cm hoog. Heel wat breder dus, wat bij gaming leuk is en sommige kantoorwerkers handig vinden omdat ze dan twee documenten netjes naast elkaar kunnen plaatsen. De ultrabrede schermen zijn dan ook geliefd als alternatief voor twee losse schermen naast elkaar. Deze heel brede schermen hebben resoluties waarbij er horizontaal nog meer punten tonen. Je hebt zelfs monitoren die 5.120 x 2.880 pixels tonen.

Technologie

Monitoren gebruiken verschillende beeldtechnologieën, elk met hun voordelen. VA-, TN- en IPS-panelen worden het meest gebruikt. IPS heeft een grote kijkhoek en toont kleuren correct. Het is heel helder, wat het beter maakt in een felverlichte ruimte. TN is heel snel en betaalbaar, wat interessant is voor gamers. VA is beter in contrast, waardoor je diepere en mooiere kleuren ervaart, vooral in een verduisterde kamer. OLED-schermen zijn vooralsnog uiterst zeldzaam. QLED, een technologie die Samsung ontwikkelde voor tv’s, is wel overgewaaid naar monitoren. Het pakt uit met een hoog contrast, natuurlijke kleuren en diep zwart.

Beeldspecificaties

Andere specificaties die je ziet opduiken, zijn de contrastverhouding, uitgedrukt in een (groot) getal gedeeld door 1. Hoe hoger het eerste getal, hoe beter. 1.000:1 bijvoorbeeld, is een heel groot verschil tussen het donkerste en het lichtste op je scherm. De responsetijd geeft aan hoe snel een beeld reageert op veranderingen, uitgedrukt in milliseconden (ms). Een laag cijfer, zoals 5 ms, is nodig voor gaming. Hoe vaak het scherm ververst wordt, uitgedrukt in Hz, is opnieuw belangrijk voor gamers - maar ook in het algemeen voor het kijkcomfort. Hoe hoger de Hz-waarde, hoe minder het beeld flikkert.